Obsesje i kompulsje

Obsesje i kompulsje, czyli nerwica natręctw

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zwane nerwicą natręctw, wiążą się z natrętnymi myślami i przymusowym zachowaniem. Rytuały i obsesje, do których zmuszony jest chory, nie są przez niego aprobowane, ale z lęku przed konsekwencjami niewykonania danej czynności, zmuszony jest do natrętnego jej powtarzania.

Nerwica natręctw - zabawna czy groźna?

Adam Miauczyński, bohater gorzkiej komedii „Dzień świra”, wszystko robi „na siedem”: pije wodę na siedem łyków, herbatę miesza siedem razy, siedem razy podciera się papierem toaletowym. Gdy uzna, że siedem to za mało, stara się liczyć do trzynastu lub dwudziestu jeden.
Siadając w fotelu, wcześniej dokonuje obrzędu poprawienia ubrania, obciąga spodnie, układa koszulę. Przygotowując kawę, stara się wsypać idealnie równą łyżeczkę, a gdy to nie wychodzi, zaczyna od nowa.
Wszystkie te zachowania opisują objawy nerwicy natręctw. Pomimo, że z zewnątrz Adaś Miauczyński może wydawać się nam komiczny w swojej postawie, zaburzenie, którego jest reprezentantem, jest bardzo poważne i zagrażające ludzkiemu szczęściu.

Charakterystyka choroby

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (zwane nerwicą natręctw) to zaburzenia psychiczne należące do grupy zaburzeń lękowych. U osoby, która na nie cierpi, występują charakterystyczne natrętne myśli (obsesje) oraz przymusowe zachowania (kompulsje).

Obsesje – gdy je masz, choć nie chcesz

Obsesje pojawiają się w sposób automatyczny w świadomości chorego. Najczęściej dotyczą aspektów religijnych, seksualności, czystości, symetrii oraz przemocy.
Osoba, którą dotykają obsesje o charakterze porządku, w sposób przymusowy myśli o sprzątaniu mieszkania, musi niwelować wszelkie oznaki brudu. Osoba z obsesjami dotyczącymi przemocy w sposób chroniczny wyobraża sobie krzywdzenie ludzi za pomocą noża. W przypadku obsesji związanych z chorobą, częstym zjawiskiem jest chroniczne dokładne mycie rąk z obawy przed zakażeniem.
Osoba doświadczająca obsesji, zdaje sobie sprawę z tego, że są one irracjonalne. W związku z tym odczuwa ogromne cierpienie związane z przymusem ich doznawania oraz potrzebę rychłego od nich uwolnienia.

Kompulsje – rytuały zapobiegawcze

Kompulsje (zwane rytuałami) oznaczają czynności przymusowe, które osoba z nerwicą podejmuje w celu zapobiegnięciu jakiemuś wydarzeniu. Miałoby się ono dokonać, gdyby określone zachowanie nie zostało spełnione. Dobrym przykładem kompulsji są te wymienione w przykładzie bohatera „Dnia świra”.

Cel: absurdalny porządek

Jak łatwo można się domyślić, obsesje ściśle wiążą się z zachowaniami kompulsyjnymi. Osoba z nerwicą natręctw jest krytycznie do nich nastawiona. Jednak z lęku przed konsekwencjami niewykonania konkretnej czynności, zmuszona jest do natrętnego jej powtarzania. One wszystkie są usilnym wprowadzaniem w życie kontrolowanego porządku.
Pomimo, że porządek ten wydaje się być absurdalnym, dla osoby cierpiącej na nerwicę natręctw jest bardzo ważny. Te „obrządki” powodują, że życie staje się stałe, niezmienne i przewidywalne. Nie można przejść obok nich obojętnie. To wiązałoby się z powstaniem ogromnego lęku przed karą za ich niewykonanie.