Jakie są przyczyny nerwicy?

Zaburzenia lękowe, potocznie określane jako nerwica, mają niezwykle złożoną przyczynę. Często bardzo trudno do niej dotrzeć, stąd leczenie nerwicy przysparza często wielu trudności. Jak zatem zrozumieć podłoże powstawania nerwicy?

Źródłem zaburzeń nerwicowych mogą być konflikty wewnętrzne

  Psychologowie i psychiatrzy chcący zgłębić naturę nerwicy, napotykają się na ogromne trudności w dotarciu do pierwotnego źródła. Owe źródło to dopiero pierwsze ogniwo długiego łańcucha zjawisk składających się na rozwijający się w czasie obraz zaburzeń nerwicowych. Próby uproszczenia tego jakże różnorodnego zjawiska doprowadziła do wyszczególnienia przyczyn zamykających się w 3 obszarach: konfliktu, deficytu opieki rodzicielskiej oraz nieodreagowanego urazu.
Wewnętrzny konflikt
Pierwszym z nich jest nazwany w skrócie konflikt, określony jako rozbieżność pomiędzy dwiema sprzecznymi wartościami czy potrzebami. Konflikty mogą przybierać bardzo różną formę.
Do najczęściej występujących należą:

• Konflikt miedzy uczuciem rozpaczy a zakazem płaczu.

• Konflikt między pragnieniem bycia w centrum uwagi a nakazem skromności.

• Konflikt między pragnieniem usamodzielnienia się i odseparowania od matki a poczuciem obowiązku poświęcenia się dla niej. Konflikt ten może rodzić się u dzieci, których jedno z rodziców (na ogół ojciec) opuszcza rodzinę, tym samym matkę. Istnieje wówczas ryzyko, że dorastający młody człowiek spotka się z konfliktem między potrzebą realizowania własnego samodzielnego życia a wewnętrzną powinnością zajęciem się starszym „opuszczonym” rodzicem.

• Konflikt między zainteresowaniem płcią przeciwną a potępianiem jej za krzywdy doznane od rodzica tejże płci. Konflikt ten ściśle związany jest z sytuacją opuszczenia rodziny przez jedno z rodziców (wymieniona w punkcie powyżej).

• Konflikt między potrzebami seksualnymi a zakazem odczuwania podniecenia seksualnego. Często występuje on u dzieci/młodzieży w rodzinach, w których istnieje tabu dotyczące seksualności a samo pożądanie seksualne jest postrzegane jako złe.

• Konflikt między odczuwanym uczuciem złości a wpojoną w dzieciństwie normą moralną, która zakazuje odczuwania złości.

„Grzeczne dziewczynki nigdy się nie denerwują”, „złość piękności szkodzi” – w domach, w których tak właśnie o złości mówią rodzice postrzegani jako autorytety i mędrcy uczący życia, dzieci wyrastają w przekonaniu, że złość jest czymś nienormalnym, a odczuwanie jej jest zabronione i grozi karą.

Tymczasem złość, która jest naturalną i potrzebną emocją w życiu każdego człowieka, zostaje zepchnięta i nie ujawniona.
W każdym wymienionym powyżej konflikcie istnieje sprzeczność dwóch dążeń: jedno związane jest z naturalną potrzebą człowieka, czymś przypisanym naturze ludzkiej, czymś niezmiennym i potrzebnym, drugie zaś – z potrzebą postępowania zgodnie z wyniesioną z domu normą, niejednokrotnie potwierdzaną i wspieraną przez otoczenie.
I to właśnie te nieuświadomione i nierozwiązane konflikty wewnętrzne między pragnieniami a normami mogą być w przyszłości źródłem zaburzeń nerwicowych.